Het begon met een oproep op facebook. Daar stond de vraag wie een exemplaar van het boek 'De viool van mijn moeder' wilde ontvangen om het te lezen en te beoordelen. Het eerste hoofdstuk was alvast online gezet. Ik was nieuwsgierig, had een vakantie in het vooruitzicht en het eerste hoofdstuk sprak me aan.
Het boek arriveerde, ging in de koffer en in de tropische Turkse zon begon ik aan het relaas van de schrijfster Yvonne van den Berg.
Autobiografisch
Het is een 'autobiografische roman over een Nederlandse familie met een oorlogsverleden'. Zo staat het op de voorflap. Nu moet ik eerlijk toegeven dat ik dat niet had gelezen. Of waarschijnlijk wel gelezen, maar niet tot me door laten dringen. Ik las, vooral het eerste deel, als fictieve roman. Dat is niet zo heel verwonderlijk, want het eerste deel gaat over de jeugd van de hoofdpersoon. (Bovendien heet de hoofdpersoon heel anders dan de schrijfster zelf.) Waarschijnlijk is dan ook veel fictief, niet meer echt zoals ze het herinnert, maar aangevuld met foto's, verhalen en beelden. Ze beschrijft het zoals het zo ongeveer gegaan zou moeten zijn. Het tweede deel gaat over het recente verleden. Als de schrijfster al volwassen is. Het tweede deel voelt veel autobiografischer (en dus minder fictief) aan. Het zijn recente herinneringen en gedachten en gevoelens die heel reëel zijn.
Ach, niet dat het veel uitmaakt. Ik heb genoten van het boek. Langzaamaan besefte ik dat dit een echt gebeurd verhaal was. Een fascinerend en intrigerend verhaal over keuzes en de enorme gevolgen daarvan. Maar ook een boek over misverstanden, eenzaamheid, onredelijkheid en natuurlijk muziek.
 |
| Yvonne van den Berg |
Muziek
Klassieke muziek speelt een grote rol in het boek. De schrijfster is musicus en ze schrijft met veel kennis en passie over bepaalde muziekstukken. Nu gaat mijn eigen klassieke muziekkennis niet veel verder dan de Fur Elise en de vijfde symfonie van Beethoven, maar het was mooi om te lezen hoe ze kracht en troost vond in de muziek. Het boek zou als e-book een extra optie moeten hebben om de muziek erbij te horen. Ik heb het achteraf opgezocht op You Tube (ook omdat ik in geen internet had in de Turkse zon). Om te ervaren wat zij ervoer en om beetje in te voelen wat ze bedoelde. Vooral de fluitpartita van Bach speelt een grote rol in het boek en is bijna verplichte kost om dat te beluisteren.
En kijk, dat zie ik nu pas, nu ik het boek doorblader en achterin lees: 'De werken zijn te beluisteren op www.devioolvanmijnmoeder.nl' Handig. De desbetreffende stukken uit het boek staan er ook onder.
NSB
De opa van de hoofdpersoon Else is lid geweest van de NSB in de Tweede Wereldoorlog. Een keuze die verstrekkende gevolgen zou hebben. Over die gevolgen gaat het boek. De moeder van Else lijdt enorm onder de keuze van haar vader. Ze maakt vlak na de oorlog een vreselijk jaar mee en kan niet meer gaan studeren aan het conservatorium zoals ze van plan was. Haar viool raakt ze niet meer aan en ligt te verstoffen op de zolder tot Else hem weer vindt. Else lijdt op haar beurt weer onder de negatieve gevoelens van haar moeder die erg dominant aanwezig zijn in het gezin. Pas nadat haar moeder overleden is, vindt ze weer rust en ook begrip voor haar moeder.
Mooi
Ik vond het een mooi boek. Intrigerend en boeiend. Het is een aspect van de gevolgen van de oorlog waar nog maar weinig over geschreven is en waar (nog steeds) een taboe over bestaat. Yvonne van den Berg schrijft levendig en meeslepend. Je ziet als het ware de hoofdpersonen voor je. De gevoelens en gedachten van de jonge en de oudere Else worden versterkt door de uitleg van de muziekfragmenten. Het is ook bewonderenswaardig beschreven, het is immers het relaas van Yvonne zelf. Het is haar verhaal, over haar familie. Het is geen makkelijk verhaal, maar een emotioneel verhaal, waarbij de keuze van haar opa nog jarenlang nadreunt in de familie. Het is knap geschreven met een mooie opbouw en een bevredigend einde. Ik kan het iedereen aanraden. Lees hier alvast het eerste hoofdstuk.
